Wil je een spreekbeurt houden of een werkstuk maken over het OV? Dan is het onderdeel 'Reisinformatie' onmisbaar. Want hoe wist je vroeger hoe laat de postkoets ging? Hieronder lees je meer over de geschiedenis. Natuurlijk is het ook leuk om gewoon te lezen.&
Beeld: Het Utrechts Archief, Spoorwegmuseum, Isaack van Ostade & 9292
Reizen is van alle tijden. Of het nu te voet, te paard of met een vaartuig was, sinds mensenheugenis verplaatsten we ons. De Romeinen hadden al een soort pontjes om de rivier over te steken. Hoe je wist of er zo’n pont voer en hoe laat die dan ging? Dat zal via mondelinge overlevering zijn gegaan. Vanaf de middeleeuwen zien we een soort ‘openbaar vervoer’ opkomen. Trekschuiten en postkoetsen nemen, naast vracht, ook personen mee. Je reis plannen was een kwestie van informeren bij het vertrekpunt hoe laat je je moest melden.
Vanaf de 16de eeuw komt een geregelder vervoer op gang via de postwagendiensten. Aankondiging van vertrektijden en prijzen kon je in de herbergen vinden. Reistijden waren uiteraard bij benadering.
In 1689 komt de eerste reisgids uit, het ‘Reisboek door de Vereenigde Nederlandsche Provinciën’,waarin een overzicht te vinden was van verschillende postdiensten en trekschuiten.
Vanaf de 18de eeuw verschijnen diverse almanakken. Ook hierin worden, per regio, vertrektijden van de vervoersmogelijkheden aangegeven. Begin 19de eeuw wordt het steeds gebruikelijker om aankondiging te doen van vertrektijden in kranten.
In 1829 wordt reisinformatie verplicht middels de ‘wet op openbare middelen van vervoer te land’. Via agentschappen en in de wagens zelf moet informatie gegeven worden. De dienstregelingen liggen verder vaak ter inzage op postkantoren.
Op 20 september 1839 rijdt dan de eerste trein in Nederland. Informatie over treinreizen werd al vanaf het begin gegeven via vertrekstaat en perronchef. Later kwam pas het spoorboekje. De allereerste dienstregeling werd op de achterkant van een sigarenzakje gedrukt. Dat was overigens in de 19de eeuw heel gebruikelijk. Direct marketing uit de oude doos.
In 1864 verschijnt de eerste (paarden)tram in het straatbeeld en in 1898 wordt de eerste particuliere autobusdienst actief. Het OV verbreedt zich en breidt uit. De eerste stoomtram rijdt in 1879. De stationchef zorgt voor onder meer de reisinformatie. En er zijn agentschappen waar informatie en tickets kunnen worden verkregen.
In 1912 is er dan de eerste echte busonderneming. Een wet uit 1880 bepaalt dat er gezorgd moet worden voor een dienstregeling bij in- en uitstaphaltes en in kranten. In de periode die volgt zijn er veel verschillende ondernemingen met ieder eigen dienstregelingen die niet per definitie op elkaar aansloten.
In 1929 wordt een inlichtingenbureau van de Nederlandse Spoorwegen gevestigd in het gebouw van de Tweede kamer.
Tijdens de oorlogsjaren is niets meer zeker, ook niet of de trein of bus nog rijdt. Er zijn nog dienstregelingen maar die worden niet altijd meer gedrukt, vanwege papierschaarste.
In de jaren 60 van de 20ste eeuw verdwijnen de conducteurs van de bussen. Informatie is verkrijgbaar via dienstregelingenboekjes en via de inlichtingenbureaus en telefoondiensten van vervoerders.
In 1990 wordt de NS-planner geintroduceerd. Hiermee kan voor het eerst digitaal gepland worden. Wat voor NS kan, moet ook voor het hele openbaar vervoer kunnen, moet men gedacht hebben. De gebroeders Tulp, bouwers van de NS-planner, gaan aan de slag en in 1992 is er dan de OV-reisplanner.
Op 2 september 1992 opent OVR (OV Reisinformatie) via 06-9292 1 landelijk telefoonnummer voor alle OV-informatie in Nederland. Minister Maij Weggen opent de dienst officieel tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Dolfinarium in Harderwijk. De informatie wordt via 9 call centers gegeven die verspreid over het land zijn ingericht. In de toptijd van deze dienst worden 12 miljoen reisadviezen op jaarbasis gegeven.
In de jaren die volgen ontwikkelt OVR, later 9292, diverse nieuwe reisinformatiediensten zoals Reiswijzer op PC modem en later op CD Rom, het OVR Baliesysteem, De Reisinformatiezuil op straat, de planner op internet, sms-service, Reiswijzer voor palm, zakelijke dienstverlening, de Sprekende computer, site voor mobiel internet, de Apps en 9292 Vertrekwijzer.
Verankering van geintegreerde reisinformatie vindt plaats in de wet Personenvervoer, kortweg wp2000. Daarin wordt opgenomen dat alle vervoerders hun gegevens gaan leveren ten behoeve van een landelijk reisinformatiesysteem.
In het eerste decennium van de 21ste eeuw wordt adverteren op de website van 9292 mogelijk. Dit is een van de manieren waarop 9292 erin slaagt om, afgezien van de telefoondienst, reisinformatie gratis te blijven aanbieden.
In 2011 gaat de vernieuwde website live met een nieuwe planner en apps in een nieuwe look and feel. Open data wordt steeds belangrijker en in 2012 gaat REISinformatiegroep open data doorleveren namens de vervoerders. Er komen nieuwe toetreders in de markt van reisinformatie en de 9292 Reisadviezen API komt beschikbaar. In 2013 wordt CO2 toegevoegd aan het reisadvies van 9292 en op dit moment is er hard gewerkt aan de toevoeging van real time aan het reisadvies. Op deze manier zie je in je reisadvies of de trein of bus vertraging heeft of niet.